Vast wel eens van gehoord overlevingsstrategie. Herkenbaar? Of geen idee dat je dit ooit nodig had, gedaan hebt(overleven) of misschien nog steeds doet?
Tijdens de avonden familieopstellingen komt het vaak naar voren, de overlevingsstrategie. Wij volwassen mensen leven dan nog in de strategie die wij als kind nodig hadden om te overleven.
Een voorbeeld je broer wordt ziek of heeft problemen. Je ouders hebben het hier heel druk mee, al hun aandacht gaat naar je broer. Om je ouders niet tot last te zijn ga jij alles doen om hen te helpen. Je stelt jezelf zo onzichtbaar mogelijk op en doet alles in dienst van je ouders en je broer. Ze hebben het tenslotte toch al zo moeilijk en wat hebben je ouders er aan als jij ook nog eens lastig bent. Je krijgt af en toe eens een compliment, over hoe fijn het is dat je dat allemaal doet, of dat je je zo netjes gedraagt. Jouw overlevingsstrategie is dienstbaar zijn en daarnaast jezelf op de laatst plaats te zetten. Dit alles omdat je zo toch nog enigszins werd gezien door je ouders.
Wanneer je vasthoudt aan deze strategie, wat levert je dit dan op in het heden? Heb je nog steeds het gevoel dat je altijd dienstbaar moet zijn, maar wordt je er wel heel moe van? Zet je jezelf nog steeds op de laatste plaats en kom je nooit eens toe aan dat wat jij leuk vindt? Kiezen voor jezelf is lastig, het komt misschien niet eens in je op!
Als volwassene hebben we deze strategie niet meer nodig, maar we zijn er zo aan gewend geraakt, dat we onszelf dingen horen zeggen als:
Zo ben ik gewoon!
Ik doe het altijd zo!
Dat is nu eenmaal mijn aard.
En je kunt er zelf vast nog wel een paar bedenken. Allemaal mooie verhalen die we ons in de loop van de jaren zelf verteld hebben. En wanneer je hier prima op gedijt, omdat het wellicht klopt dat het in jouw aard zit, dan is dat prima om op deze manier verder te gaan. Maar wat als je altijd maar moe bent, lusteloos, of elke keer weer tegen dingen aanloopt die je graag anders zou willen, maar je ziet de mogelijkheid niet?
Dan is het heel waardevol om eens op onderzoek uit te gaan. Waar komt dit vandaan? Te leren hoe je hier anders mee om kunt gaan, om weer meer energie en levenslust te vinden. Een familieopstelling kan je inzicht geven, je ontdekkingen komen vaak uit een andere hoek dan je zelf al die jaren hebt bedacht.
Overigens is het ook heel goed mogelijk om in het bovengenoemde voorbeeld juist het tegenovergestelde te doen. Je gaat je dwars gedragen voor dezelfde aandacht. Je bent het nergens mee eens of zoekt hele extreme situaties op, je doet juist alles om jezelf zichtbaar te maken. Ook dat is een strategie die je soms voortzet in je leven, maar waar je bijvoorbeeld heel onrustig van kunt worden.
Opstellingen gaan over voelen! Voelen zijn we enigszins verleerd, al kan iedereen het nog heel goed. De opstelling waarin de laatste keer dit thema naar voren kwam, leerde de vraagsteller dat ze ook zelf kon kiezen. Om vervolgens vol overgave te zeggen: Vanaf nu kies ik zelf!
De overlevingsstrategie is niet meer nodig, het zal best nog eens de kop op steken. Iets wat we zo lang gewend zijn en gedaan hebben, ben je niet in 1 dag kwijt. Maar wanneer ik dit zie gebeuren en kan voelen dat het van binnenuit komt, maak het mij heel dankbaar dat ik hier even dichtbij mocht zijn.
Leave a Comment